W odróżnieniu od innych popularnych dań jak gazpacho i paella, które występują w wielu różnych odmianach w zależności od regionu, hiszpańska tortilla przygotowywana jest tak samo w całym kraju. Warto jednak wiedzieć, że niektórzy do tortilli dodają cebulą, co dla innych jest niemalże zbrodnią, a spory co do tego, która wersją jest tą właściwą zdają się nie mieć końca. Wszyscy natomiast zgodni są w jednym: najlepsza tortilla to ta przyrządzana w domu przez mamę.
Po hiszpańsku "torta" oznacza tort, a "tortilla" to torcik. Nie ma jednak pewności co do źródeł tortilli w takiej wersji, jaką znamy dziś, a historii na temat jej powstania można wymienić co najmniej kilka.
Odrobina historii
Pierwsze wersje tortilli mają sięgać szesnastego wieku w Europie oraz w Ameryce Łacińskiej, gdzie Aztekowie jedli mający kształt talerza placek z rozbitych na jajecznicę jajek i kilku innych składników. Nasza tortilla pojawiła się jednak dopiero po tym, jak Hiszpanie za pośrednictwem Inków odkryli ziemniaki.
Pierwszy dokument, w którym pojawia się tortilla w znanej dziś wersji, datowany jest na 1817 r. Był to list wysłany przez anonimowego nadawcę do Parlamentu Navarry, w którym kontrastowano żyjących w niedostatku rolników z ludźmi mieszkającymi w Pampelunie i innych rejonach Navarry. Po długiej liście jedzenia spożywanego przez uprawiających ziemię wymieniane są: "...dwa lub trzy jajka w formie tortu dla pięciu lub sześciu osób, ponieważ nasze kobiety wiedzą, jak uczynić nas dużymi i silnymi, łącząc kilka jajek, chleb lub jeszcze coś..."
Wiele jest jednak teorii wskazujących na to, że tortilla do hiszpańskiego menu trafiła dopiero w XIX wieku. Według legendy baskijski generał Tomas Zumalacárregui miał ją wymyślić w czasie oblężenia Bilbao, bowiem było to odżywcze i proste do przygotowania danie, które łatwo mogło zaspokoić głód walczących oddziałów.
Zdaniem niektórych pewna gospodyni przygotowała tortillę i zaserwowała ją generałowi, gdy ten przypadkowo zatrzymał się u niej w domu na kolację.
Nowe badanie za twórcę hiszpańskiej tortilli uznaje aragońskiego szefa kuchni Teodoro Bardají Masa. To właśnie on miał opublikować oryginalny przepis na to danie w jednym z cotygodniowych magazynów. W jego wersji ziemniaki są pieczone, a nie smażone, a dodatkowo pojawia się cebula.
Przy tylu różnych teoriach, a to tylko kilka z nich, pewnie nigdy się nie dowiemy, jak naprawdę wyglądały początki tortilli. Z dużą dozą prawdopodobieństwa jej powstanie można umieścić pod koniec XVIII i na początku XIX wieku, a wiązać je należy z potrzebą zaspokojenia głodu przy ograniczonych środkach. Dzięki temu powstało danie, które dziś tak samo smakuje biednym i bogatym.
W ciągu niespełna pięćdziesięciu lat tortilla odniosła niebywały sukces i dziś gości zarówno w skromnych barach jak i na królewskich stołach. Pierwszy spisany przepis na nią pojawił się w 1854 roku w książce kucharskiej Jose Lopeza Camuñasa. Już w 1867 roku była częścią menu w hiszpańskiej restauracji na Wystawie Światowej w Paryżu, a król Alfons XII podał ją Księciu Walii w czasie jego wizyty w Hiszpanii.
Przepis
Składniki :
- Ziemniaki do smażenia, 800 gramów
- 6 - 7 dużych jajek
- Szczypta soli
- Oliwa Extra Virgen (koniecznie oliwa, a nie olej słonecznikowy)
Chociaż lista składników jest krótka, a sam przepis nie nastręcza trudności, każda osoba ma swój sposób na jej przygotowanie i na uzyskanie idealnej konsystencji, przez co nie ma dwóch identycznych tortilli. Końcowy efekt zależy m.in. od gatunku ziemniaka, formy jego smażenia czy rodzaju oliwy.
Kontrowersje dotyczące największej na świecie tortilli
Największa na świecie tortilla? Została przygotowana 2 sierpnia 2014 roku w Vitorii, na Plaza de la Virgen Blanca, gdzie szef kuchni Senen Gonzalez koordynował pracę 12 innych osób. Do jej powstania zużyto 1600 kilo ziemniaków, 16000 jajek, 150 litrów oliwy, 26 cebuli i 15 kilo soli. Wynik ten nie został jednak wpisany do Księgi Rekordów Guinessa, a to dlatego, że tortilla została usmażona w kawałkach, a następnie złożona niczym puzzle. Rok później dwie międzynarodowe organizacje zgodnie uznały, że to właśnie tortilla z Vitorii, a nie jej japońska wersja, była największą tortillą na świecie, jednak mimo to Księga Rekordów nie zgadza się na jej zamieszczenie wśród innych rekordów.
